آنفلوانزای فوق حاد طیور از نوع بیماری های تابستانی است و یک بیماری ویروسی پرندگان می باشد. ویروسهای آنفلوانزا دارای 3 نوع تیپ C,B,A می باشند. در طیور فقط تیپ A می تواند ایجاد بیماری نماید. این تیپ علاوه بر طیور، سایر حیوانات از جمله خوک، اسب و همچنین انسان را درگیر می نماید. معمولاً در پرندگان آبزی به ویژه اردک های وحشی، غازهای وحشی و پرندگان مهاجر باعث بیماری شدید نمی شود و آنها در صورت آلودگی به ویروس صرفاً ناقلین سالم به شمار می روند. بر خلاف پرندگان آبزی وحشی، پرندگان اهلی مثل مرغ و خروس شدیداً مستعد ابتلا به بیماری آنفلوانزای پرندگان بوده و معمولاً ویروس آنفلوانزای فوق حاد H5N1 می تواند باعث مرگ ومیر شدید این پرندگان شود.
مخازن بیماری:
پرندگان وحشی و آبزی می توانند بدون اینکه خود مبتلا به بیماری شوند، ویروسهای آنفلوانزای طیور را با خود جابجا کنند. خوک به عنوان میزبان واسط ویروسهای آنفلوانزای طیور و پستانداران می باشد.
میزبانها ( پرندگان حساس به بیماری):
مرغ و خروس، بوقلمون، مرغ شاخدار، پرندگان زینتی، پرندگان وحشی و شتر مرغ از پرندگان حساس به بیماری می باشند.
از طریق کفش، لباس، خودرو، آب، دان و مدفوع و بستر آلوده
سگ و گربه به عنوان ناقلینن مکانیکی
تهیه دان از منابع غیر مطمئن بخصوص کانونهای آلوده
پراکنده شدن کود مرغداری به محیط اطراف
عدم پاکسازی و ضد عفونی کامل محل نگهداری مرغ و لوازم و تجهیزات قبل از پرورش جوجه
انتقال ویروس آنفلوانزا از پرنده به پرنده می تواند از طریق تماس با ترشحات بدن به ویژه بزاق
تماس مستقیم پرندگان وحشی با پرندگان اهلی و آب آشامیدنی مشترک
تعداد زیادی ویروس در فضله پرندگان وجود دارند که موجب آلودگی گرد و غبار و خاک می شود.
راههای پیشگیری از بیماری:
جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ از طریق نصب توری و ترمیم خرابیهای آن
رعایت اصول بهداشتی و امنیت زیستی در مرغداری های صنعتی
ضد عفونی کامل محل پرورش مرغ و تجهیزات آن قبل از جوجه ریزی
ممانعت از ورود حیوانات دیگر به عنوان ناقلین مکانیکی به محل پرورش مرغ
اعلام هر نوع کاهش شدید مصرف دان، کاهش شدید تولید یا افزایش تلفات به نزدیکترین دامپزشکی
درمان بیماری
داروهای مؤثر ضد ویروس آنفلوانزا به دو دسته کلی تقسیم می شوند.
دسته نخست داروهای مهار کننده پروتئین M2 مثل آمانتادین و ریمانتادین بوده، که به نظر می رسد ویروس آنفلوانزای H5N1 نسبت به آنها مقاوم باشد.
دسته دوم داروهای مهار کننده نورآمینیداز شامل داروی اوسلتامی ویر (Oseltamivir) و زانی میویر (Zanimivir) هستند. مصرف زانی میویر به شکل استنشاقی بوده و در حیوانات مبتلا به آنفلوانزای H5N1 موثر است، ولی هنوز بر روی انسان های مبتلا به این بیماری استفاده نشده است. داروی اوسلتامی ویر داروی خوراکی بوده و کاملاً بر علیه ویروسH5N1 در انسان های مبتلا نیز مؤثر است.
برای آشنایی کامل با محصولات در حوزه بیماری های دام و طیور و آبزیان کلیک کنید.