بیماری های مسری تولیدات سودمند گوشتی و شیری دام ها را تهدید می کند. واکسیناسیون یک روش بسیار مهم در کنترل و جلوگیری از این بیماری ها می باشد. اما به هر حال، یک برنامه ی واکسیناسیون جانشین خوبی برای تغذیه ی خوب، تهویه ی مناسب، اقدامات بهداشتی مؤثر و دیگر روشهائی که برای مدیریت سلامت انجام می گیرد نمی تواند باشد.
برنامه های واکسیناسیون بایستی با همکاری انجمن دامپزشکان باشد. شرایط فردی یک رمه (گله گاو) مانند تاریخ بیماری، مدیریت، شرایط مکانی، نحوه ی غذا دادن، پرورش و عوامل دیگر برنامه های واکسیناسیون دام را تحت تأثیر قرار می دهد حالا این واکسیناسیون چه برای گاوهای گوشتی و یا چه برای گاوهای شیری باشد.
| نام واکسن | نوع دام | ناحیه تزریق | سن دام | حجم تزریق | تمدید واکسن | تکرار دوره بعد | ممنوعیت استفاده |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| آنتروتوکسمی | *(بره هایی که مادرشان نسبت به این بیماری واکسینه بوده است) | در 2 ماهگی | 3-4 هفته بعد | ۲ هفته آخر آبستنی | |||
| آنتروتوکسمی | *( بره هایی که مادرشان نسبت به این بیماری واکسینه نبوده است) | در 2 هفتگی | 3-4 هفته بعد | ۲ هفته آخر آبستنی | |||
| آگالاکسی | گوسفند و بز | زیرجلدی | 1 میلی لیتر | دو هفته پس از اولین تزریق | پس از 3 ماهگی سالی 2 بار | 3 هفته مانده به کشتار | |
| آبله گوسفندی | گوسفند | زیرجلدی | ۵ سی سی | یک بار در سال | هر سال | ماه های آخر ابستنی | |
| آبله بزی TC سویه گرگان | بز | زیرجلدی | ۵ سی سی | یک بار در سال | ماه آخر آبستنی | ||
| واكسن ضد اسهال گوساله ها | گوساله | زیر جلدی یا داخل عضلانی | ۲۸ الی ۶۰ روز مانده به زایمان | ۵ سی سی | |||
| قانقاریای کبدی | گوسفند و بز | زیرجلدی | نخستین بار : ۲ الی ۳ سی سی | دو هفته بعد | 10 ـ 12 ماه یکبار | دو هفته آخر آبستنی | |
| تب برفکی | گاو,گوسفند و بز | زیر جلدی | 4 ماهگی | 3-4 هفته بعد | 6 - 4 ماه یکبار | *نباید با دیگر واکسن‌های ویروسی همزمان استعمال گردد | |
| بروسلوز یا تب مالت | بره ها و بزغاله ها | 4 ماهگی | یک ماه پیش از فصل تولید | ||||
| پلی وک سی ال | گوسفند و بز | ناحیه زیر بغل (ناحیه فاقد پشم ) | ۲ سی سی | ۱۴ تا ۲۱ روز پس از اولین تزریق | *گوسفند آبستن در دوره دوم بارداری |
نکات:
- واکسن تیلریوز گوسفندی
* توجه داشته باشید که همیشه جابجا کردن موادی که در ظرف های شیشه ای و درون ازت مایع نگهداری می شوند باید در نهایت دقت و با استفاده از لباس و تجهیزات محافظ صورت گیرد. پس از خارج کردن شیشه از ازت مایع چند دقیقه آن را در قسمت بخار ازت نگه دارید، سپس از ظرف خارج کنید. پس از خارج کردن از ظرف ازت مایع، ویال واکسن را در ظرف آب ولرم (۳۷ درجه) قرار دهید و صبر کنید تا واکسن ذوب شود. نیم ساعت پس از ذوب شدن کامل واکسن، با استفاده از یک سرنگ و سوزن استریل به هر شیشه مقدار ۱۰ میلی لیتر محلول رقیق کننده بیفزایید. ویال را به آرامی و با ملایمت تکان داده تا محتویات آن به حالت یکنواختی درآید. اجازه دهید واکسن مدت نیم ساعت در شرایط و دمای اطاق باقی بماند سپس واکسن را به نسبت ۱:۵۰ در محلول رقیق کننده رقیق کنید(با استفاده از سرنگ استریل واکسن کنسانتره را به مقدار ۵ میلی لیتر درون هر شیشه محتوی ۲۵۰ میلی لیتر محلول رقیق کننده تزریق نمایید).
واکسن رقیق و آماده شده را می توان به مدت ۴۸ ساعت در دمای +۴ الی +۸ درجه سانتی گراد نگهداری کرد. این واکسن را می توان در شرایط جوی نرمال به شرط آنکه در معرض تابش مستقیم آفتاب یا نزدیک کانون مولد حرارت نباشد به محل واکسیناسیون حمل و ظرف مدت ۱۲ ساعت به مصرف رساند. هر دز واکسن، یک میلی لیتر، بدون توجه به سن گوسفند باید از طریق زیر جلدی تزریق شود.
شرایط نگهداری:
واکسن باید در ازت مایع نگهداری شود.
این مطلب را از دست ندهید: پرورش گوساله از تولد تا شیرگیری
- واکسن ضد اسهال گوساله ها
* در گله هایی که آلودگی خیلی شدید است توصیه گردیده است تا دو تزریق به فاصله ۲۸ روز (یکی در فاصله ۵-۶ هفته مانده به زایمان و دیگری ۲-۳ هفته مانده به زایمان) تزریق شود.
* نحوه اثر: پس از تزریق، بالترین سطح آنتی بادی در خون و شیر گاوهای واکسینه شده ۲۸ تا دو ماه بعد از تزریق بوجود می آید و این آنتی بادی که از طریق آغوز به گوساله های نوزاد خورانده می شود آنها را در روزهای اول زندگی به خصوص یک هفته اول در مقابل عوامل بیماری زا مهلک فوق محافظت می نماید. بر اساس یک تحقیق علمی توصیه شده است به منظور حفظ کامل گوساله ها در مقابل اسهال ترتیبی داده شود تا گوساله ها به مدت دو هفته اول زندگی از آغوز گاوهای واکسینه شده استفاده کنند؛ مگر اینکه دامدار متوجه شود که تغذیه آغوز در هفته اول کافی می باشد.
