- میکروفلور
در دستگاه گوارش همه جانوران (طیور) میلیاردها باکتری، مخمر و پروتوزوآ (تکیاخته) زندگی می کنند که مجموعه آنها را میکروبایوتا یا میکروفلور عادی دستگاه گوارش مرغ ها می نامند. این مجموعه عظیم از میکرو ارگانیزم ها، شامل بیش از 400 گونه موجودات ذره بینی زنده است و شمار آنها در دستگاه گوارش از 100تریلیون (1014) فراتر میرود. حضور این جمعیت پرشمار از میکروارگانیزم ها در دستگاه گوارش، برای ادامه زندگی جانوران بی اندازه ضروری است، چنان که بدون یک میکروفلور سالم و متنوع، ادامه حیات امکان پذیر نخواهد بود. دستگاه گوارش نوزاد انسان، گوساله به هنگام زایمان، و جوجه پرندگان به هنگام هچ، سترون (استریل) و بدون میکروارگانیزم های گوناگون است، اما با نخستین نفس، و با نخستین تماس با دنیای خارج، میلیون ها میکرو ارگانیزم گوناگون به دستگاه گوارش سرازیر می شوند، و میکروبایوتای دستگاه گوارش را تشکیل می دهند، که در آن، باکتری های زنده سودمند، اکثریت عمده را دارند.
- همزیستی مشترک
گاهی این پرسش پیش می آید که چرا بدن انسان و دیگر جانوران، به این همه موجود زنده اجازه می دهند که در دستگاه گوارش آنها به زندگی ادامه دهند. و چگونه حضور آنها را که برخی زیان آور هستند تحمل میکنند؟
واقعیت این است که میان این موجودات بی شمار، و میزبان آنها، یک رابطه دو سویه بسیار پیچیده، با یک دلیل بسیار ساده وجود دارد که در مدت هزاران سال پدید آمده، و سازمان یافته است. دلیل ساده این هم زیستی این است که انسان، دام، طیور، و دیگر جانوران، در دستگاه گوارش خود، جای آسوده و نسبتاً امنی برای این موجودات فراهم کرده اند که در آن انواع مواد غذایی، در محیطی مرطوب و با دمای مناسب در دسترس آنها قرار دارد. در برابر این مهمان نوازی دست و دل بازانه، بیشتر این مهمانان نیز کارهای سودمندانه ای برای میزبان خود انجام می دهند که برای ادامه حیات میزبان آنها ضروری است. یک نکته دیگر نیز این است که موجودات زنده راهی برای جلوگیری از ورود این میکروارگانیزم ها به درون دستگاه گوارش خود ندارند. زیرا دستگاه گوارش آنها همواره با محیط خارج در تماس می باشد.کارهای سودمندانه اساسی میکروفلور عادی دستگاه گوارش مرغ ها، برای میزبان، این ها هستند:
- کمک به هضم خوراک
- شکستن سلولز و دیگر مواد پلیساکاریدی که آنزیم های میزبان نمی توانند آنها را بشکنند.
- کمک به سنتز، و جذب ویتامینها و مواد معدنی
- تقو یت و برانگیختن سیستم ایمنی
- مبارزه با بیماریزاها
آشفتگی ها:
اما این شرایط طبیعی دستگاه گوارش همیشه پا بر جای نمی ماند و مانند همه چیزهای دیگر زندگی، از عوامل گوناگون درونی و بیرونی دستگاه گوارش تأثیر میپذیرد و در بسیاری مواقع در هم میریزد و آشفته میشود. آنگاه است که کارآیی میکروفلور نیز تضعیف می شود، و روی عملکرد میزبان (تولید، تولیدمثل و سلامتی) تأثیر منفی میگذارد. عواملی که سبب آشفتگی دستگاه گوارش طیور می شوند را در زیر آورده ایم:
بیماری های دستگاه گوارش:
- چالش با بیماریزاها (بالا بودن بار میکروبی محیط)
- مصرف آنتی بیوتیک ها
- تغییرات جیره
- ناکافی بودن جیره
- آلودگی های آب و خوراک
- جا به جایی / نقل و انتقال (به ویژه جوجه ها)
- اثرات بالا رفتن سن (مرغ های مادر و تخمگذار)
- تراکم بالای گله
- کیفیت هوا، دمای نامناسب
- رفتار کارگران
- استرس ها (واکسیناسیون، مدیریت نادلخواه) …
- تحمل بیماری زاها و فرصت طلب ها
میکروب ها، در همه جا، به تعداد بالا حضور دارند و نمی توان آنها را از محیط زندگی ریشه کن کرد، چه سودمند، و چه بیماری زا. هر چند که می توان با تدابیر بایوسکیوریتی و پاکیزگی، شمار آنها را در محیط زندگی کنترل کرد. استفاده نادرست و نابجا از آنتی بیوتیک ها اکنون جهان را با خطر
بزرگ باکتری های بیماری زایی روبرو کرده است که در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم شده اند، و در این پیش آمد انگشت اتهام بیش از هر جا، به سوی مرغداری هایی گرفته شده است که آنتی بیوتیک ها را برای پیشگیری، و نه درمان بیماری ها مصرف می کنند.
این مطلب را از دست ندهید: خطر انسان ها برای طیور
- سودمند ها در برابر بیماری زاها
گروهی از جمعیت فلور میکروبی (میکروفلور – میکروبیوتا) را باکتری هایی تشکیل می دهند که آنها را (دوست) می نامیم زیرا فعالیت آنها برای ادامه زندگی در محیط امن دستگاه گوارش، به سود میزبان تمام میشود و ادامه زندگی آنها با سلامتی میزبان تضمین میگردد. این همزیستی مسالمت آمیز طی میلیون ها سال پدید آمده و تکامل یافته است.
در برابر باکتری های (دوست) باکتری های (بد) قرار دارند. زندگی این باکتریها به گونه ای است که نتیجه فعالیت و ادامه حیات آنها به زیان میزبان است. این باکتری ها نیز ساکنین دیرین دستگاه گوارش هستند، خوراک خود را از دستگاه گوارش به دست می آورند و موادی را که تولید می کنند در محیط دستگاه گوارش رها میسازند. این مواد، سموم گوناگونی هستند که شدت و نوع بیماری زایی آنها متفاوت است. هرچند حضور این (دشمنان) همیشگی است اما تا هنگامی که یک یا چند عامل درونی یا بیرونی توازن مثبت باکتری های (خوب) را نسبت به (بدها) تغییر نداده اند، موادی که حاصل زندگی (بدها) است توانایی ایجاد عفونت و بیماری را نخواهند داشت. علل بر هم خوردن تعادل میکروفلور دستگاه گوارش، که به چیرگی (بدها) می انجامد را پیشتر باز گفتیم. بنابراین، رمز حفظ یک گله سالم در این است که تعادل میکروبی دستگاه گوارش مرغ ها به سود باکتری های خوب حفظ شود، اما اینکار تا چه اندازه شدنی است، و چگونه می توان به آن دست یافت.
- آیا ترکیب میکروفلور عادی دستگاه گوارش مرغ ها همیشه ثابت می ماند؟
ترکیب میکروفلور دستگاه گوارش همه حیوانات، از جمله جوجه ها، گوساله ها و نوزادان انسان در آغاز زندگی، با ترکیب آن پس از رشد نسبی، متفاوت است و به تدریج تغییر میکند. نوع و شمار باکتریهایی که در دستگاه گوارش جوجه ها وجود دارد با آنچه در مرغ ها هست تفاوت میکند. این تغییرات، به سن، نوع خوراک، محیط زندگی، مصرف داروها، و مانند این ها بستگی دارد. از عواملی که روی تغییر میکروفلور دستگاه گوارش اثر جدی می گذارند استرس های گوناگون است. استرس ها سبب کاسته شدن از شمار باکتری های سودمند، و افزایش شمار و فعالیت بیماری زاها و عفونت زاهای فرصت طلب میشوند. استرس ها می توانند روی سلامتی و وضع ویلی های دستگاه گوارش اثر منفی بگذارند و هضم و جذب مواد مغذی را آشفته سازند. همه این عوامل می توانند از سودآوری گله های مرغ تخم گذار، و گوشتی بکاهند.
این پیام را به خانه ببرید:
جمعیت میکروبی دستگاه گوارش مجموعه عظیمی از میکروارگانیزم های زنده سودمند است. هرچند منشأ بیرونی دارد، اما به سبب نقش گسترده آن در سرنوشت و تندرستی موجودات زنده، به عنوان یک عضو بدن پذیرفته شده است. هرگاه این جمعیت میکروبی از توازن برخوردار باشد به عملکرد گله مرغ ها کمک بزرگی میکند. توازن این جمعیت میکروبی، در مرغداری های صنعتی، همواره در خطر آشفتگی قرار دارد. استرس ها، مصرف آنتیبیوتیک ها، و… پشتیبانی از جمعیت میکروبی دستگاه گوارش تنها راه بازگرداندن آن به شرایط طبیعی است.
*منبع شرکت نیکوتک
