طريقه ضدعفوني کردن مرغداري - پورتال جامع اطلاع رسانی دام، طیور و آبزیان دامیاری

طریقه ضدعفونی کردن مرغداری

الف) ضدعفونی کردن سالنهای مرغداری

مرحله یک: تخلیه کود حاصل و حمل و نقل آن

مرحله دو: کلیه تجهیزات و لوازم از قبیل دان خوری، آبخوری، و غیره… از سالن های خارج و جهت شستشوی و ضدعفونی به محوطه خارج از سالن منتقل گردد.

مرحله سه: با استفاده از آب گرم (با فشارقوی کلیه قسمت های سالن ها از قبیل کف، سطوح داخلی و خارجی دیوارهای سالن؛ پشت بام و سایر تاسیسات (کارخانه تهیه دان ؛ انبارها، دفتر کار؛ اطاق نگهبانی و …) در مرغداری از کود، پر، و گردو و خاک کاملا پاکیزه گردد.

مرحله چهارم: درمرحله دوم شستشوی استفاده از صابون مایع به عنوان پاک کننده توصیه می گرددلازم به ذکر است که استفاده از صابون مایع اثر ضدعفونی کننده ها را بر اجرام میکروبی و ویروسی و قارچی افزایش می دهد.

مرحله پنجم: مسدود نمودن هرگونه سوراخ، درز و برطرف نمودن خرابی های موجود در سطوح سالن ها و سایر تاسیسات و رفع پارگی های توری و پنجره ها در این مرحله الزامیست.

مرحله شش: شعله دادن کف و دیواره های سالن از داخل و خارج تا ارتفاع 5/1 متر

مرحله هفت: ضدعفونی کلیه سطوح(کفف سقف، دیوارها پشت بام)

مرحله هشت: شستشوی و ضدعفونی سیستم تهویه، سیستم های برق و سیستم فاضلاب

مرحله نهم: پس از پایان مرحله هشتم کلیه درب ها و پنجره های سالن ها و سایر تاسیسات تا ضدعفونی نهایی برای جلوگیری از ورود احتمالی موش و یا افراد غیر مسئول باید بسته نگه داشته شود.

ب) شستشوی و ضدعفونی لوازم و تجهیزات

مرحله یک: کلیه لوازم و تجهیزات مرغداری از قبیل دان خوری و آبخوری و آنهایی که قابل شستشوی می باشند به خارج از سالن ها منتقل گردد و می بایست در مرحله اول برای مدت 24 ساعت در آب گرم غوطه ور گردند.

مرحله دو: پس از گذشت 24 ساعت لوازم فوق مجددا با آب گرم شسته و سپس با ماده ضدعفونی به داخل سالن ها و سایر تاسیسات مربوطه منتقل و نصب می گردند.

پ) شستشوی و ضد عفونی محوطه

مرحله یک: سطوح آسفالته و بتونی محوطه مرغداری پس از شستشوی سالن ها با آب فشارقوی می بایست کاملا تمیز گردند.

مرحله دو: کلیه سطوح مطرح شده در مرحله یک و همچنین سطوح مطرح شده در مرحله یک و همچنین سطوح خاکی و … می بایست شعله داده شوند.

مرحله سه: آهک پاشی سطوح غیرقابل شستشوی محوطه مرغداری پس از انتقال لوازم و تجهیزات مرغداری به داخل سالن ها انجام پذیرد.

مرحله چهار: اسپری ماده ضدعفونی کننده با توجه به مواد ضدعفونی کننده بر روی سطوح آسفالت شده و بتونی محوطه مرغداری الزامیست.

مرحله5: تعویض محلول ضدعفونی کننده حوضچه های ضدعفونی در مدخل درب ورودی مرغداری و سالن ها پس از شستشوی سالن ها الزامیست.

چ (شستشوی و ضدعفونی لوله ها و مجاری آب

کلیه مخازن آب آشامیدنی طیور تخلیه و مخازن با یک برس فلزی کاملاً تمیز گردد.
قبل از شروع استفاده از بخار فرمالین باید کلیه پنجره و هواکش ها و کلیه نقاطی که امکان دارد خروج بخار از آنها وجود دارد بسته شوند.
کلیه وسایل و تجهیزات در سالن نصب و بستر (پوشال) را آماده می کنیم.
سالن را به حد 30-40 درجه سانتیگراد گرم نموده و از فرمالین 40% تجاری به میزان 40 سی سی جهت هرمترمکعب فضا را باهم حجم آن آب آشامیدنی مخلوط وسپس محلول آمده شده را در چند ظرف فلزی ودرطول سالن قرار می دهیم محلول را به وسیله حرارت دادن،گرم تا بخارفرمالین حاصل آید.
پس از استفاده ازبخار فرمالین به مدت 24 ساعت از باز نمودن درها و پنجره های سالن ها و سایر تاسیساتی که به این شکل ضدعفونی می گردند خودداری به عمل آید.
درصورتی که جهت ضدعفونی سالن ها از ترکیب کردن پرمنگنات بامحلول فرمالین استفاده گردد، به میزان 20 گرم پرمنگنات و 40 سانتی متر مکعب فرمالین جهت هر متر مکعب فضا لازم می باشد درصورتی که درجه حرارت سالن کمتر از 21 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی آن کمتر از 65% باشد تاثیر گاز فرمل بر روی اجرام بیماریزا به شدت کاهش می یابد.

انواع مواد ضدعفونی کننده

موادی که برای ضدعفونی در پرورش طیور بکار می‌رود، معمولاً به سه دسته تقسیم می‌شوند:

ضدعفونی کننده‌های طبیعی
ضدعفونی‌کننده‌های فیزیکی
ضدعفونی کننده‌های شیمیایی

ضدعفونی‌کننده‌های طبیعی: مانند نور آفتاب، میکروب‌ها در برابر نور آفتاب بخصوص نور مستقیم آن به مقدار زیاد فعالیت خود را ازدست می‌دهند، در بین انوار مختلف اشعه خورشید اشعه ماوراء بنفش سبب کشتن میکروب‌ها و باکتری‌ها می‌گردد. از این رو آفتاب ارزانترین وسهل الوصول ترین و شاید بهترین ماده ضدعفونی کننده باشد. یکی دیگر از ضدعفونی کننده‌های طبیعی سرما و برودت می‌باشد. البته سرما و برودت اثر ضدعفونی و معدم کنندگی قوی برای میکروب‌ها نمی‌باشد بلکه فقط رشد و نمو آنها را به تعویق می‌اندازد و در نتیجه جهت نگهداری گوشت و تخم مرغ در سردخانه‌ها استفاده می‌گردد.

ضدعفونی کننده‌های فیزیکی: بهترین ضدعفونی کننده فیزیکی حرارت می‌باشد که از آن می‌توان به دو صورت خشک و مرطوب استفاده کرد. از حرارت خشک به صورت شعله دادن بوسیله شعله افکن استفاده و کف، دیوار سالن را ضدعفونی می‌کنند. با این روش می‌توان میکروب‌های بیماریزا و تخم انگل‌ها را به خوبی از بین برد. یکی دیگر از ضدعفونی کننده‌های فیزیکی حرارت مرطوب می‌باشد. بخارآب جوش بهترین ماده ضدعفونی کننده به شمار می‌رود. حرارت آب جوش معمولاً بیش از 100 درجه است و در این حرارت کمتر میکروب یا انگلی تاب مقاومت دارد. از آب جوش برای ضدعفونی لانه و وسایل جوجه کشی و قفس و آبخوری و دانخوری استفاده می‌شود.

مواد ضدعفونی کننده شیمیایی: که این مواد خود به چند دسته تقسیم می‌شوند و جز یکی از ترکیبات می‌باشند که عبارتند از فرمالدئید، ترکیبات چهارتائی آمونیوم، مواد فنلی، مواد یدی و کلریدی

مواد شیمیایی مورد استفاده به عنوان ضد عفونی کننده

مواد شیمیایی که بر اساس ضدعفونی کننده سطح مصرف می شوند. تاثیری بسیار متنوع دارند شاید مواد ضدعفونی کننده بر اساس اجزاء تشکیل دهنده دسته بندی شوند، ولی عوامل متعددی برقدرت آنها موثرند که تمام اینها باید شناخته شوند تا از تاثیر طبیعی ماده ضدعفونی کننده آگاه باشیم.دسته ای از این مواد شیمیایی عبارت اند از:

کروزول و اسید کرسیلیک : کروزول و اسید کرسیلیک مایعات زرد و قهوه ای رنگ مشتقات زغال سنگ قیر اندود هستند بوی زننده ای داشته و تحریک کننده پوست هستند و وقتی آب به آنها اضافه شود، شیری رنگ می شوند ولی عمل جرم کشی بسیار با ارزشی دارند انواع گوناگون آنها ممکن است به جوجه های یک روزه صدمه بزند.

اینها بر ضد میکروب های گرم منفی و گرم مثبت اغلب قارچ ها و بعضی ویروس ها موثر هستند با آنیون ها (ترکیبات یونیزه) سازگار هستند ولی با ترکیبات غیر یونیزه سازگاری نداشته و در محیط با ph اسید بهترین عمل را دارند. این مواد در مرغداری بیش از هچری مورد استفاده دارند، کروزول یا متیل فنل می تواند برای ضدعفونی کف ها و یا سطوح سالن و وسایلو حوضچه های ورودی سالن و وسایل و حوضچه های ورودی سالن استفاده شوند.

آلدئید formaldehyde :

گاز فرمالدئید بدون رنگ ، بسیارمحرک و نافذ میباشد . غلظت ۴ % وزنی آن در محلول مایع ، میکروبکشی مفید بر علیه باکتریها ، اغلب ویروسها و قارچها و حتی اسپورها میباشد این ماده مؤثر در ترکیبات تجارتی زیر وجود دارد :
▪ فرمالین (formalin ) :
محلول بدون رنگ با بوی نافذ و سوزاننده و محرک شامل بیش از ۳۷ % گاز فرمالدئید همراه با مقادیر متفاوتی از متیل الکل جهت جلوگیری از پلی مریزه شدن آن میباشد . فرمالین یک ضدعفونی کننده ارزان قیمت و مفید میباشد . برای ضدعفونی عمومی بهتر است از محلول رقیق شده فرمالین برابر حدود ۴ % گاز فرم آلدئید استفاده کرد.

▪ پودر پارافرم آلدئید (Paraformaldehyde ) :
حاوی ۹۱ % گاز فرم آلدئید میباشد که با حرارت دادن آن ،گاز فرم آلدئید متساعد میگردد.

روشهای استفاده از فرم آلدئید بعنوان ضدعفونی کننده در صنعت طیور :

۱) بصورت اسپری (آئروسل ) :
محلول فرم آلدئید برابر ۴ % گاز فرم آلدئید به مقدار ۲۰ سانتی متر مکعب به ازای هر متر مکعب درفضا و برروی سقف، دیواره و کف اسپری میشود . میتوان محلول با این غلظت یا کمی غلیظ تررا برای ضدعفونی محوطه ، دیوارها وبیرون ساختمان استفاده کرد.برای ضدعفونی علوفه خشک وغیره که نمی توان با گاز دادن،آنها را ضدعفونی کرد ، می توان محلول ۲ % فرم آلدئید را برروی سطح آنها اسپری کرد . بعد از استفاده از اسپری و آئروسل ظروف آب و غذا باید با آب شسته شود.

۲) گاز دادن بوسیله ترکیب فرمالین و پرمنگنات پتاسیم :
از ترکیب ۲۰ گرم پرمنگنات با ۴۰ سانتی متر مکعب فرمالین تجاری (۳۷ % ) به ازای هر مترمکعب ،گاز فرم آلدئید متساعد میشود. برای انجام این عمل ظروف با دهانه ۳۰ تا ۳۵ سانتی متر و با حجم سه برابر حجم فرمالین مورد نیاز ایدآل خواهد بود. ابتدا پرمنگنات به مقدار لازم در ظروف ریخته شده و بعد فرمالین روی آن افزوده شود . برای حصول نتیجه بهتر می بایست رطوبت نسبی محیط بیش از ۷۵ % و دما بالاتر از ۲۴ درجه سانتیگرادباشد . میتوان قبل از گاز دادن ، با اسپری آب یا یک محلول ضدعفونی کننده رطوبت را بالا برد. پس از گاز دادن تمام منافذ و درب و پنجره ها باید حداقل تا ۱۲ ساعت بسته باشند.

۳ ) گاز دادن بوسیله تبخیر فرمالین با حرارت :
مخلوط ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر مکعب فرمالین تجاری با همان مقدار حجم آب به ازای هرمترمکعب فضا ، را میتوان حرارت داد ، تا گاز فرم آلدئید متساعد شود .

۴) حرارت دادن پارافرم آلدئید :
با حرارت دادن پودر پارافرم آلدئید گاز فرم آلدئید متساعد میشود . با توجه به اینکه پارافرم آلدئید حاوی ۹۱ % فرم آلدئید میباشد ، ۱۰ تا ۱۵ گرم پارافرم آلدئید برای هر متر مکعب فضا لازم است.

کلرامین T :
یکی از ترکیبات مهم کلر است که به شکل پودر سفید، کریستاله با بوی ملایم کلر میباشد. اثر باکتریسیدال آن بوسیله آزاد شدن کلر و تشکیل Hocl است. کلرامین نسبت به هیپوکلریت کمتر محرک بوده و ثبات بیشتری دارد و در عمل از آن مناسب تر میباشد.
کلرامینT بهترین اثرضدعفونی کنندگی را روی باکتریهای هوازی وغیرهوازی مقاوم به اغلب نمک های چهارتائی آمونیوم وسودسوزآور و پاک کننده های کاتیونیک دارد.محلول ۵ % آن در عرض ۳۰ دقیقه، ضدعفونی کننده مؤثری میباشد ، ویروس نیوکاسل با محلول ۱ % آن غیر فعال میشود.