لمپی اسکین یک بیماری ویروسی در گاوها است که خود را بصورت برآمدگی هایی بر روی پوست نشان می دهد. به دنبال این بیماری تا 45% گله می تواند به بیماری دچار شود و تا 10گله می تواند از بیماری تلف گردد. بیماری باعث لاغری مفرط (بدلیل عدم تمایل به غذا خوردن ) کاهش شیر بصورت موقتی و یا حتی دائمی ،کاهش و یا از بین رفتن باروری در گاوهای نر و ماده سقط جنین و همچنین صدمات دائمی همیشگی به پوست می شود. حشرات گزنده بویژه پشه در انتقال و گسترش بیماری نقش مهمی بازی می کند. بیماری لمپی اسکین جزو بیماری های مشترک انسان و دام نبوده و به انسان منتقل نمی شود.
خانواده ویروس (پوکس ویریده) جنس (کاپری پوکس ویروس) حساس به ۵۵ درجه در ۲ ساعت، ۶۵ درجه در ۳۰ دقیقه. حساسیت شدید به محیط قلیایی و یا اسیدی حساس به اتر ( ۲۰ درصد )، کلروفرم ، فرمالین ( ۱درصد ) و برخی مواد پاک کننده، حساس به فنل ( ۲ درصد ۱۵ دقیقه )، هیپوکلریت سدیم (۲-۳ درصد )، ترکیبات ید ( ۱:۳۳ رقت )، ترکیبات آمونیوم بطور قابل ملاحضه ای در محیط پایدار است، برای مدت طولانی در درجه حرارت محیط، به خصوص در دلمه خشک زنده می ماند .این ویروس حساس به نور خورشید و مواد شوینده است، اما در شرایط محیطی تاریک، مانند سایبان آلوده حیوانی، میتواند برای ماه ها باقی بماند.
چرا بیماری لمپی اسکین بسیار حائز اهمیت است؟
این یک بیماری هشدار کردنی است به این معنی که دامپزشکان دولتی می بایست سریعاً از بروز بیماری مطلع شده تا اقدامات کنترلی بر روی بیماری اعمال شود.
میزبان
گاو، زرافه بسیار مستعد ابتلا به عفونت تجربی می باشد . آنتی بادی در ۶ گونه از ۴۴ گونه های حیات وحش در آفریقا یافت شده است از جمله گاو وحشی آفریقایی،غزال آفریقائی
گاوها چگونه به بیماری مبتلا می شوند؟
روش انتقال مکانیکی توسط بند پایان است. حشرات گزنده بویژه پشه در انتقال و گسترش بیماری نقش مهمی بازی می کند.
– گوساله ها از طریق خوردن شیر گاوهای آلوده به بیماری مبتلا می شوند.
– بیماری از طریق بزاق گاوهای آلوده نیز بخصوص در صورت استفاده از آبشخور مشترک براحتی انتقال می یابد.
راههای انتقال لامپی اسکین
– تماس با گاوهای بیمار
– محصولات خام دامی
– تجهیزات و وسایل آلوده به ویروس (ویروس در مایع منی دام آلوده تا 22 روز شناسایی شده)
– نوشیدن شیر آلوده توسط گوساله شیرخوار
چگونه لمپی اسکین را تشخیص دهیم ؟
تشخیص اولیه از طریق مشاهده ضایعات مشخص پوستی و یا دهانی داده می شود در حیواناتی که موهای بلند دارند می توان از طریق ریختن آب بر روی حیوان برآمدگی ها را به راحتی مشاهده کرد.
اگر به بیماری لامپی اسکین در گله مشکوک شدید می بایست سریعاً دامپزشکی دولتی محل اقامت خود را در جریان بگذارید تا بتوان بیماری را تشخیص قطعی داد و کارهای کنترل و مبارزه ای بر روی بیماری انجام داد تا بیماری اشاعه پیدا نکند.
نشانه های بیماری لمپی اسکین در گاو چیست؟
هر یک یا چند از نشانه های زیر نشان دهنده وجود بیماری در گله می باشد:
– تب ۴۰ تا ۴۱ درجه سانتیگراد به مدت ۶ تا ۷۲ ساعت
– آب ریزش از چشم ها، افزایش ترشحات بینی و حلق
– ریزش دائمی بزاق، تورم غدد لنفاوی
– عفونت ریه و مشکلات تنفسی، سرفه
– التهاب و تورم در پاها، بین ۲ دست
– عدم تمایل به راه رفتن از جمله علایم این بیماری است
– برآمدگی در پوست و زخم های پوستی(تعداد ضایعات از 0/ چند عدد تا 100 عدد متغیر است – اندازه آنها بین 5 تا 5 سانتی متر می باشد.)
– در هر جای پوست ممکن است این ضایعات برآمده دیده شود مثل بینی ها،پستان،واژن در گاو های ماده وغلاف بیضه در گاو های نر
– درد و تورم در ناحیه پا
– پنومنی(ذات الریه) و سرفه که به دلیل وجود عفونت در راه های تنفسی و ریه ها می باشد
– عقیم شدن گاو های نر به دلیل بزرگ شدن بیضه ها و گاهی ناباروری در گاه های جنس ماده
– گاهی کاهش شیری که دلیلش ورم پستان است.
– اشک ریختن و عفونت چشم که ممکن است به کوری منجر شود.– لاغری مفرط
– ریزش مخاط از بدن
لمپی اسکین چگونه درمان می شود؟
هیچ درمانی برای بیماری لامپی اسکین وجود ندارد. اما میتوان درمان غیر اختصاصی شامل مصرف آنتی بیوتیک، داروهای ضد التهاب و تزریق ویتامین که فقط جنبه درمان حمایتی دارند و سبب کاهش عفونتهای ثانویه باکتریایی، کاهش تب، کاهش التهاب و بهبود اشتها برای غذا خوردن میشود را انجام داد .
این مطلب را از دست ندهید: برنامه واکسیسناسیون دام ها(گوسفند و بز)
- در سه هفته اول بیماری، از مصرف شیر دام خودداری شود
رئیس بخش واکسن های ویروسی دام موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی با بیان اینکه در دوره ابتلای دام به بیماری نباید از شیر دام مصرف کرد، تاکید کرد: در سه هفته نخست بیماری به هیچ وجه مصرف شیر دام توصیه نمی شود اگرچه مشکلی برای انسان به وجود نمی آورد اما به لحاظ جلوگیری از سرعت انتشار بیماری از مصرف فراورده های دام بیمار خودداری شود.
- چگونه می توان از ورود بیماری به گله خود جلوگیری کنید؟
پیشگیری ارزان ترین و بهترین راه کنترل بیماری است اگر دام شما در مقابل بیماری مصون شود دیگر این حجم بالای خسارات اقتصادی و مالی بروز بیماری، در گله شما اتفاق نخواهد افتاد.
- کنترل جمعیت پشه ها و گزش حشرات
کنترل کلیه پشه ها و حشرات در گله کاری بسیار مشکل است ولی جلوگیری از گزیدن حیوانات توسط پشه ها کاری عملی و قابل اجرا است. استفاده از سموم حشره کش بر روی بدن گاوها و غوطه ور کردن دام در مواد حشره کش می تواند کمک شایان توجهی داشته باشد.
– سم پاشی مرتب آغل ها و محیط دامداری میتواند کمک شایان توجهی به کنترل بیماری در گله داشته باشد ولی باز هم یادآور می شود که مبارزه با حشرات نمی تواند بطور 100 % از بروز بیماری در گله محافظت کند و واکسیناسیون مرتب تنها راهکار مبارزه با بیماری است.
- واکسیناسیون (بهترین روش پیشگیری)
علاوه بر واکسن زنده تخفیف حدت یافته نتلینگ، امروزه از واکسن آبله گوسفندی و یا آبله بزی با حجم cc5 برابر دوز در گاوها استفاده میشود که باعث ایجاد ایمنی وتولید آنتیبادی بر علیه ویروس لامپی اسکین میکند. آنتیبادی ایجاد شده همپوشانی خوبی برای ویروس اصلی لامپی اسکین داشته و در صورت ورود ویروس از طریق گزش پشهها، شیر و یا بزاق آلوده به بدن گاو با آنها مقابله و گاوها را ایمن میسازد.
تمام گاوها میبایست به صورت سالانه واکسینه شوند و بویژه قبل از بارانهای تابستانی تا ایمنی خوبی بدهد. دامهایی که به بیماری دچار شده و بهبود یافتهاند مصون هستند و نیازی به واکسیناسیون ندارند.
گوسالههایی که زیر 6 ماه سن داشته و از شیر مادران واکسینه، تغذیه کردهاند نیازی به واکسیناسیون ندارند ولی به محض رسیدن به سن 6 ماه میبایست به طور سالانه واکسینه شوند. لازم به ذکر است واکسیناسیون حداقل 2 سال ایمنی میدهد.
نام واکسن | سن دام | حجم تزریق | تمدید واکسن | ایمنی | ممنوعیت |
---|---|---|---|---|---|
آبله گوسفندی | گوسالههای 6 ماهه | cc5 | سالانه | حداقل 2 سال | جلوگیری از واکسیناسیون دامهای تبدار |
نکات:
– واکسیناسیون در مناطق درگیر و کانونهای بیماری در اسرع وقت و با شعاع 10 کیلومتر (در کانونهای بیماری تعویض سر سوزن به ازای هر راس دام ضروری است) با استفاده از واکسن آبله گوسفندی و یا بزی با میزان دوز 10 برابر تنظیم اسناد برای پرداخت غرامت به صاحبان دامهای بیمار.
– جلوگیری از واکسیناسیون دامهای تبدار
– واکسیناسیون 100درصد دامهای واحد و ثبت اطلاعات در سیستمgis ضروری است.
– سمپاشی در شعاع 5 تا 10 کیلومتری کانون بیماری با استفاده از سموم جایگاه و بدن دام (سمپاشی محیط و جایگاه با استفاده از سم سایپرمترین و پروپتامفوس توصیه گردیده و سم پورآن برای مبارزه ناقلین بیماری منتفی اعلام گردید.)
– تاکید کامل بر ممنوعیت خروج دام از کانونها کل استانهای درگیر
– اعزام دامهای بیمار و دارای علایم بالینی به کشتارگاه و معدومسازی کامل آنها با رعایت ضوابط بهداشتی قرنطینهای
برای آشنایی کامل با محصولات در حوزه بیماری های ویروسی کلیک کنید.