- علف باغ:
علف باغ در خوراک گاو های شیری و پرواری استفاده می شود. به دلیل داشتن رشته های بلند، نشخوار دام ها را زیاد می کند. به علاوه در گاوهای شیری باعث بیشترشدن چربی شیر می شود. برای جلوگیری از خارج شدن سریع خوراک های آردی از بدن دام های پرواری از این علوفه استفاده می کنند.
برای بالا بردن میزان چربی شیر گاو، ضروری است که نسبت به نوع کربوهیدرات و میزان تجزیه‌پذیری آن، توجه شود. برای مثال: جو سریعتر از ذرت در شکمبه تخمیر می‌شود. توجه به سطح فیبر خام در جیره و تناوب غذایی می‌تواند از بروزاسیدوز شکمبه (که در اثر تجزیه سریع مواد دانه‌ای حاصل می‌شود) جلوگیری نماید. برای پیشگیری از کاهش میزان چربی شیر در تابستان، گاوهای شیری باید با علوفه تازه تغذیه گردند تا تشویق به مصرف بیشتر ِغذا شوند. علاوه بر این، گاوهای شیری باید بیشتر در طول شب تغذیه شوند و با افزودن مستقیم باکتری‌ها و مخمر به جیره غذایی، مصرف و قابلیت هضم آن بهبود می‌یابد. استفاده از مواد بافری (مانند جوش شیرین) به منظور جلوگیری از کاهش PH شکمبه ناشی از مصرف کمتر علوفه در هوای گرم، توصیه می‌شود. کل جیره خوراک گاو های شیری باید حاوی ۱۸ تا ۱۹درصد پروتئین خام باشد.
- پروتئین در خوراک گاو ها
پروتئین مازاد بر احتیاج باعث افزایش هزینه خوراک گاو های شیری شده و پروتئین شیر را بطور معنی‌دار افزایش نمی دهد. حتی ممکن است باعث اختلالات تولید‌مثلی شود. جیرهٔ غذایى که گاو شیرده مى‌خورد به مقدار شیر تولیدى و کیفیت آن بستگى دارد. گاوهایى که شیر بیشترى تولید مى‌کنند در مقایسه با گاوهاى هم‌وزن و هم‌سن خود که شیر کمترى تولید مى‌کنند به غذاى بیشترى احتیاج دارند و مقدار پروتئین موردنیاز گاوهاى شیرده ۱۶۰ تا ۲۶۸ ٪ بیشتر از مقدار پروتئین مورد احتیاج براى گاو خشک است. مقدار انرژى مورد نیاز ۳۶ تا ۶۸٪ کلسیم و فسفر موردنیاز ۱۰۰-۲۵۰ ٪ بیشتر است. اگر کیفیت علوفه چراگاه بالا باشد احتیاجات گاوهاى شیرى را تأمین مى‌کند، در تحت چنین شرایطى باید نمک و مواد معدنى به مقدار کافى در اختیار حیوان قرار داده شود. در مواقعى که کیفیت علوفه پائین است و یا به مقدار محدود به حیوان داده مى‌شود، جهت تأمین احتیاجات حیوان باید مقدارى کنسانتره در جیرهٔ غذائى حیوان منظور شود.
|
پروتئین‌ها براى رشد، تجدید بافت‌هاى قدیمی بدن، تولید شیر، و رشد جنین لازم و ضرورى هستند. در مورد گاوهاى شیرى وجود منبع پروتئینى با کیفیت خوب در جیره غذائى حیوان ضرورى نیست. گاوهاى شیرى در شکمبه خود میکرواورگانیسم هائى دارند که این میکرواورگانیسم‌ها مى‌توانند بیشتر اسیدهاى آمینه حیوان را سنتز بکنند. احتیاجات پروتئینى گاوهاى شیرى معمولاً بر مبناى قابل هضم محاسبه مى‌شود. |
| مقدار پروتئینى که به‌وسیلهٔ مواد دانه‌اى باید تأمین بشود به نوع و کیفیت علوفه خشبى بستگى دارد که حیوان از آن تغذیه مى‌کند. با افزایش علوفه لگومینوز در جیره درصد پروتئین مورد نیازى که به‌وسیلهٔ مخلوط دانه‌ها باید تأمین بشود کاهش پیدا مى‌کند. |
نکاتی در مورد تغذیه گاوهای شیری:
- خوراک گاو های شیری باید حاوی ۶۰ تا ۶۵درصد پروتئین محلول مصرفی (SIP) در کل جیره غذایی باشد.
- مقدار پروتئین محلول مصرفی (SIP) باید برابر نصف ۳۰ تا ۳۲درصد پروتئین قابل تجزیه (DIP) کل جیره غذایی باشد. در این صورت، ازت قابل دسترسی برای رشد باکتری‌های شکمبه تأمین می‌شود.
- کل جیره خوراک گاو های شیری باید حاوی ۳۵ تا ۴۰درصد پروتئین غیرقابل تجزیه (UIP) باشد.
- برای بیشترشدن مقدار تولید شیره می توان تا حدودی از کنسانتره دامی استفاده کرد. مصرف زیاد کنسانتره باعث کم شدن چربی شیر می شود. در این حالت باید از علوفه های مرغوب با رشته های بلند و کنجاله تخم پنبه استفاده کرد.
این مطلب را از دست ندهید: پرورش گاو شیری
- نکات عمومی در تغذیه گاوهای شیری:
- گاوها را بر اساس مرحله ی شیرواری یا میزان تولید که دسته بندی نموده و و بر اساس نیازهایشان تغذیه نمایند.
- در طول سال از برنامه ی تغذیه ای که اقتصادی و متعادل شده باشد و بتواند نیازهای حیوان را برآورده نماید استفاده کنید.
- جهت مصرف حداکثر میزان خوراک اختصاصی که خوش خوراکی جیره مد نظر بوده و برای این منظور از اقلام خوراکی متنوع و با کیفیت خوب استفاده نمایید.
- دستگاه گوارش گاوها از قسمت های بسیار فعال بدن هستند برای کار بهتر این دستگاه از دادن مواد معین غافل نباشید.
- دفعات خوراکی دادن به گاوها را تنظیم نموده و مطابق برنامه عمل نمایید.
- گاوها علاقه خاصی به استفاده از علوفه های تازه و آب دار دارند که در صورت در دسترس و ارزان بودن درخوراک گاو های شیری آن را به کار ببرید.
- ترکیبات مواد مغذی اقلام خوراکی متنوع و متغییر است. با آنالیز آزمایشگاهی آنها از اجزای مواد مغذی جیره ی فرموله شده اطمینان حاصل نمایید.
- آب تمیز که سالم و گوارا به صورتی دائمی در اختیار گاوها قرار دهید.
- شرایط محیطی مناسبی به خصوص در فصول تابستان و زمستان برای گاوها فراهم نمایید.
- هر گونه تغییری در جیره ی غذایی را به تدریج به انجام برسانید.
- از جیره های مخلوط استفاده کنید (کنسانتره –علوفه )
- ضمن خشبی بودن علوفه ی مصرفی که قلعه های خرد شده علوفه ریز باشد.
- تدابیر لازم جهت به حداقل رسانیدن تلفات خوراک را به عمل آورید.
- جهت اطمینان از میزان کافی خوراک مصرفی در جیره حد اطمینان را مد نظر بگیرید.
- ضمن اختصاص دادن گارگران دلسوز و وظیفه شناس جهت رسیدگی به تغذیه گاو ها کارگران این بخش را به دفعات عوض نکنید.
- تغذیه از موارد بودار را در 0/5 تا 2 ساعت قبل از شیر دوشی یا بعد از شیر دوشی به انجام رسانید.
- علوفه را به مدت طولانی ذخیره ننموده و در موقع مصرف از عدم وجود کپک و قارچ زدگی و اجسام خارجی مطمئن شوید.
- برای مقابله با عوارض مصرف جسم خارجی احتمالی مگنت یا آهن ربا به حیوان بخورانید.
- برنامه ی مبارزه با انگل ها به خصوص انگل های دستگاه گوارش را با جدیت پی گیری کنید.
- در موقع استفاده از جیره های حاوی ذرات ریز یا آردی به منظور بازده بهتر خوراک مصرفی و جلوگیری از ضایعات تنفسی از مواد خیس کننده و چسباننده نظیر چربی یا ملاس استفاده کنید.
ترتیب تولید در گاوهای شیری به صورت زیر می باشد:
1- دوره ی اوج شیر دهی
2- دوره ی افزایش اندوخته های بدن (افزایش وزن ).
3- دوره ی خشک (۲ ماه پایانی آبستنی ) بر اساس پنج مرحله تولید حیوان به شرح زیر می باشد:
- 1) از هنگام زایمان تا ۸۰ روز بعد از آن
- 2) ۸۰ تا ۲۰۰ روز بعد از زایمان ۳
- 3) ۲۰۰ تا ۳۰۵ روز بعد از زایمان
- 4) ۴۵ تا ۶۰ روز قبل از زایمان
- 5) گروه گاوهای که دوره خشکی آنها رو به اتمام است.
- با توجه به این مراحل برنامه های تغذیه ای اختصاصی جهت تولید بیشتر و نگهداری سالم گاوهای شیری اعمال می گردد :
۱– برنامه های تغذیه ای در مرحله اول تولید :
پس از زایش تولید شیر به سرعت افزایش می یابد و در ۶ تا ۸ هفته به بیشترین مقدار می رسد. اما مصرف غذا نسبت به نیاز های تولید افزایش نمی یابد به گونه ای که بیشترین مقدار مصرف ماده ی خشک ۱۲ تا ۱۵ هفته پس از زایش خواهد بود. از این رو بیشترین ماده گاوهای شیرده برای ۸ تا ۱۰ هفته در حالت تعادل منفی انرژی خواهند بود. گاوهای پر شیر احتمالاً تا هفته ی بیستم و یا بیشتر در تعادل منفی انرژی خواهند بود. گاو شیرده کمبود انرژی دریافتی برای تولید شیر را از اندوخته های بدن تامین کرده و در این دوره از وزن آن کاسته می شود. دوران بحرانی تغذیه ی گاوهای شیرده از زمان زایش تا اوج شیر دهی است. هر کیلوگرم افزایش شیر در این دوره ۲۰۰ کیلوگرم شیر بیشتر در کل دوره ی شیر دهی را در پی خواهد داشت. در این دوره رعایت نکات ذیل ضروری است:
– از تغییرات ناگهانی و سریع جیره که موجب ناراحتی های گوارشی می شود خودداری نموده و تغییرات تدریجی را دست کم دو هفته پیش از زایش آغاز نمایید.
– از افزایش کنسانتره تا موقع برطرف شدن تنش های مربوطه به زایش خودداری نموده و سطح آن را در حدی نگه دارید که گاو شیرده با دریافت حداقل مقدار ADF (۱۸ تا ۱۹ درصد) ضمن بر خورداری از سلامتی دستگاه گوارش شیر با کیفیتی نیز تولید کند.
– میزان مصرف کنسانتره نباید بیش از2/5 درصد وزن بدن باشد. تعداد دفعات تغذیه ای کنسانتره باید افزایش یافته و هر بار با مقدار اندکی کنسانتره تغذیه شود.
– دقت کافی در مورد تامین مواد مورد نیاز گاو شیرده و نسبت آن با انرژی که میزان قابل توجهی از آن از اندوخته های چربی بدن تامین می شود اعمال نمایید. در این مرحله از مواد ازته ی غیر پروتیینی با تجزیه ی کم در شکمبه استفاده کنید.
– با استفاده از علوفه های مرغوب و باکیفیت خوب و عوامل اشتها آور مصرف ماده ی خشک را افزایش دهید.
– سعی کنید علوفه های مورد تغذیه به قطعات ریز خرد نشوند و در صورت الزام از چنین علوفه هایی برای حفظ تعادل PH شکمبه و کاهش اسیدوز و دیگر ناراحتی های گوارشی بافرهای شیمیایی نظیر بی کربنات سدیم استفاده کنید.
– عوامل استرس زا نظیر واکسیناسیون سم چینی حمام ضد کنه و….. را به بعد از سپری شدن اوج شیر دهی موکول کنید.
– استفاده از مکمل نیاسین که ممکن است از دوره ی خشک آغاز شده باید برای گاوهای پر شیر ادامه یابد. در این حالت مصرف غذا احتمالاً بیشتر و احتمال بروز کنیوز کمتر خواهد بود.
– با تغذیه ازمکمل های پر انرژی نظیر چربی و ملاس مصرف انرژی را بالا ببرید.
۲– مدیریت تغذیه ای در مرحله دوم شیر دهی :
در این دوره گاو مرحله حساس پیک (peak) با حداکثر تولید را سپری کرده و واکنش های حیوان به حالت عادی برگشته و می تواند در صورت برخورداری از جیره ی متوازن توانایی های تولیدی خویش را بروز دهد. در این مرحله مدیریت گاوداری گاوهای مورد نظر را از لحاظ وضعیت بدنی بررسی نموده و در صورت برخورد با موارد غیر عادی نظیر رشد بی رویه گاوها و یا لاغری بیش از حد آنها درصدد اصلاح جیره بر آیید.
۳– مدیریت تغذیه ای در مرحله آخر شیر دهی :
مدیریت تغذیه ای گاوهای شیرده در این مرحله آسان تر از مراحل دیگر است زیرا در این مرحله مصرف مواد غذایی بیشتر از نیازهای تولید شیر بوده تولید شیر رو به کاهش است.
