هنگامی که یک گله گرفتار بیماری است، شناسایی مرغ های سالم از مرغ هایی که به درجات مختلف بیمار هستند یک کار معمولی است. بنابراین لازم است که هرچه زودتر، هنگامی که تنها برخی از مرغ ها بیمار هستند بتوان آنها را شناسایی کرد. با این که مدیر مرغداری از روی شواهدی که در دست دارد میتواند برخی از بیماری ها را شناسایی کند، اما احتمال کمی هست که بتواند به همۀ بیماری ها پی ببرد. به هرحال، هر چه زودتر بتواند وجود بیماری در گله را ببیند، می تواند اقدام مناسبی انجام دهد. اگر نوع بیماری را شناسایی کند، می تواند برنامه درمانی را آغاز نماید، و یا نمونه ها را برای آزمایش و شناسایی بیماری به آزمایشگاه بفرستد، و یا با یک کارشناس مشورت نماید. اقدام زود هنگام، نه تنها به مدیر شانس می دهد که بیماری را درمان کند، بلکه ممکن است در جلوگیری از گسترش بیماری به دیگر گله ها، به او کمک نماید.
- یک مرغ سالم:
* 1) فعال و هوشیار است.
* 2) اندازه وزن او نسبت به نژاد، سن و جنس او عادی می باشد.
* 3)لنگش پا و فلجی ندارد.
* 4) زخم ندارد.
* 5) بد شکلی یا نقص عضو ندارد.
* 6) چشم ها و سوراخ های بینی او تراوشات ندارد.
* 7) پرهای پیرامون مقعدش آلوده نیست.
* 8) تو رم ندارد.
* 9) کلاً دارای پروبال خوبی، بسته به این که درحال تولک رفتن یا تخم گذاری است می باشد.
10) دارا بودن ضریب تبدیل غذایی مناسب. یعنی جوجه های سالم و درجه یک هر نژاد با صرف کمترین مقدار غذا رشد کرده و به سن بلوغ رسیده بیشترین تخم مرغ را تولید نمایند.
مهم: نژادهای خالص و سالم تخم‌گذار پرهای نرم و بدون پرهای سوزنی شکل دارند. در واقع هرچه پرها نرم‌تر باشند مرغ خصوصیت تخمگذاری بیشتری دارد و برعکس هرچه پرها سوزنی‌تر باشند خاصیت افزایش وزن و گوشتی بودن بیشتر وجود دارد.
- رفتار پرنده سالم
منخرین و چشمان مرغ ها باید همواره خشک و بدون قرمزی رنگ باشند. پرنده سالم دارای صدای گرمی باشد. به طور طبیعی نباید متوجه صدای تنفس آن ها شد. پرنده سالم همواره متوجه آنچه از زمین بر می چینند هستند. آن ها هوشیار بوده و دارای قدرت حیات خوبی هستند و در روز 120 گرم غذا می خورند و مقدار آب مصرفی روزانه آن ها از این هم بیشتر است. پرنده سالم ممکن است در روز، یک یا دو بار به چنگ زدن زمین بپردازند ولی این کار را نه با تکرار زیاد انجام می دهند و نه این که در محل مشخصی به آن مبادرت می کنند. لازم است پاهای آن ها تمیز و بدون خراش و زخم دیدگی باشد. باید به آرامی و بدون ترس به دانخوری نزدیک شوند و از مصرف غذا و یا مورد حمله قرار گرفتن ترسی نداشته باشند. مرغ ها برای مدت طولانی در یک نقطه نمی مانند و وقتی خاک را چنگ زدند یک ریتم حرکتی به خود می گیرند و ظاهر شادمان و خوبی از خود بروز می دهند.
یک مرغ بیمار برخی یا همۀ نشانه های زیر را نشان می دهد:
- کنار کشیدن – پرندگان بیمار معمولاً خود را از سر راه دیگران کنار می کشند و به یک جای آرام پناه می برند.
- قوز کردن – اغلب مرغ های بیمار حالت قوز کرده دارند و پرهایشان ژولیده است و چشم هایشان تقریباً بسته است.
- اسهال – معمولاً با وجود پرهای آلوده پیرامون مقعد مشخص می شود.
- فلجی – پاها، بال ها یا گردن فلج هستند.
- عطسه و یا سرفه که ممکن است همراه با ترشحات از بینی باشد.
- وجود خون در مدفوع
- تورم مفاصل
- زخم
- از دست دادن وزن – هنگامی پیش می آید که مرغ ها دچار یک بیماری مزمن باشند، مانند بیماری ( مارک )
- دگرگونی ناگهانی در خوردن خوراک و نوشیدن آب- بیشتر وقت ها، این نخستین نشانه ناخوش بودن است.
- در مدیریت بهداشت و پیشگیری از بیماری ها در مرغداری باید گفت:
دیدن شمار اندکی از مرگ و میر مداوم مرغ ها در گله، امری طبیعی است اما به هرحال، می باید برای کاستن از همین مرگ و میر اندک هم بکوشیم، سطح مرگ و میر معمولی در مرغداریهای ( معمولی ) گوشتی تا 40 روزگی 4 درصد، برای مرغ های تخم گذار و مرغ های مادر جانشین تا رسیدن به اوج تخمگذاری کمتر از 5% و برای مرغ های تخم گذار و مادر کمتر از 1% در طی 28 روز می باشد.
*شرکت نیکوتک
