آب، مهمترین ماده غذایی برای مرغ ها است. با این که ضرورت فراهم بودن آب کافی، و در دسترس بودن آسان آن برای مرغها به خوبی دانسته شده است، اما به تأثیر کیفیت آب در عملکرد مرغها، در بسیاری از مرغداریها اهمیت به سزایی داده نمی‌شود. فراهم کردن آب پاکیزه و سالم، برای این که مرغ‌های گوشتی بهترین عملکرد را داشته باشند، بسیار اهمیت دارد.
- کیفیت، کمیت، آلودگی شیمیایی، آلودگی بیماریزاها
برای اینکه کمیت آب آشامیدنی مرغها نیز به اندازه باشد، می باید سیستم آبرسانی درستی طراحی و به اجرا گذاشته شود، زیرا نمیخواهیم که مرغ های گله تشنگی را احساس کنند، و یا برای دسترسی به آب آشامیدنی، در یک صف طولانی به انتظار بایستند تا به آبخوری ها برسند.آب آشامیدنی معمولا مواد معدنی گوناگونی را دربردارد که برای مرغ ها ارزشمندند، اما نمیخواهیم از یک ماده معدنی، مقدار بیش از اندازهای در آب نوشیدنی آنها باشد. برای نمونه، بیش از اندازه بودن آهن روی مناسب بودن آب برای نوشیدن اثر منفی میگذارد، و نیز بیش از اندازه بودن کلسیم، سبب مشکلات سختی آب در اثر داشتن آهک میشود و نیز باید مواظب آلودگی شیمیایی آب باشیم. در این زمینه با مشکل پی بردن به آلودگی با مواد شیمیایی روبرو هستیم زیرا نمیتوانیم آب را برای شناسایی همه گونه آلودگی ها آزمایش کنیم .بنابراین باید در جستجوی نشانه هایی باشیم که شمار آلوده کننده-های مورد نظر ما را محدود کند تا بتوانیم یک آزمایش واقعی روی آنها انجام دهیم.
- پاکیزه کردن خطوط آبرسانی: کاری برای زدودن بایوفیلم
بایوفیلم ها مجموعهای از سلولهای به هم چسبیده گونه های میکروبی هستند که برای بقای خود با یکدیگر همکاری میکنند و محکم به سطوح خیس متصل شده اند. در خطوط آبرسانی، یا در آب جاری، که هیچ یا بسیار اندک، مواد ضدعفونی کننده وجود ندارد، بایوفیلم تشکیل میشود، حتی اگر آب نوشیدنی پاکیزه باشد.
بنا به پژوهشی که در سال 2102 در دانشگاه آرکانزاس آمریکا انجام شد، بدون در نظر گرفتن اینکه هر روز آب آشامیدنی ضدعفونی میشده یا نه، و با وجود اینکه خطوط آبرسانی در آغاز جوجه ریزی پاکیزه شده بود، دستکم در هفته ششم پرورش جوجه ها، لوله ها دچار تشکیل دوباره بایوفیلم شدند. اکنون میتوان تصور کرد که اگر مرتباً هر روز آب را ضدعفونی نمیکردند چه پیش میآمد.بنابراین، ضدعفونی کردن منظم خطوط آبرسانی در فاصله دو جوجه ریزی، با ضدعفونی کننده قوی، توصیه میشود.که در ساختمان لوله های آبرسانی به کار برده میشوند به تشکیل بایوفیلم باکتری هایی، مانند کمپیلوباکترها، کمک میکند و آنها را در PVC ماده خود نگهداری مینماید.
بیماریزاهای فرصت طلب، مانند سودوموناس به آسانی در خطوط آبرسانی مرغداریها رشد میکنند. این بایوفیلم ها نه تنها با رها کردن مداوم میکروبها در آب نوشیدنی که از لوله ها گذر میکند و به کیفیت آب آسیب میزنند که خطر بزرگی برای جوجه ها و مرغهایی است که ایمنی آنها تضعیف شده است به شمار میروند بلکه سبب بسته شدن لوله های آبرسانی میشوند و با گذر زمان خود لوله های آبرسانی را نیز نابود میکنند.
حفظ کیفیت آب و سیستم آبرسانی در مرغداریها، بدون اینکه به موضوع بایوفیلم ها به طور جدی توجه کنیم امکانپذیر نمیباشد. با انجام ضدعفونی مرتب آب آشامیدنی و پاکیزه کردن لوله ها در فاصله دو جوجه ریزی میتوان بسیاری از مشکلاتی را که میکروبها در آب نوشیدنی مرغها پدید میآورند، از جمله تشکیل بایوفیلم را از پیش پا برداشت.
ph، سختی آب، و کل مواد حل‌نشده آب (TDS) همگی روی روند نوشیدن آب مرغها تأثیر می‌گذارند.
آب باpH 7 ، «خنثی» می‌باشد، اما pH بالاتر از 7 نشانه قلیایی بودن، و pH پایینتر از 7 نشانه اسیدی بودن آب است. آب با pH پایین، خوشمزه نیست، در حالی که آب با pH بالا می‌تواند سیستم آبرسانی را مسدود کند زیرا سطح مواد معدنی آن، به ویژه سطح کلسیم و منگنز آن بیش از اندازه است.
آبی که pH آن بیرون از حداکثر قابل قبول، در pH بالا، یا pH پایین باشد، می‌تواند اثر منفی روی عملکرد مرغها بگذارد. سطح سختی آب معمولاً برای مرغها زیان‌بار نیست، اما با انباشته شدن پس مانده‌ها در آب، میزان رسوب آن در سیستم آبرسانی در ارتباط است. منبع رسوبات در آب، کلسیم و منیزیم هستند. هنگامی که pH آب بالاتر از 7 است و یکی از این دو مواد معدنی در آب حضور دارند (بیش از 60 واحد در میلیون) احتمال ایجاد رسوب سخت در سیستم آبرسانی سالن‌ها پیش می‌آید، و میباید این رسوب‌ها را با یک ماده پاک‌کننده اسیدی که برای زدودن رسوبات نیپل‌های آبخوری‌ها تولید شده است از میان برد.
- راه های ضدعفونی کردن آب
منظور از ضدعفونی کردن آب، و استفاده از ضدعفونی کننده ها، هدف قرار دادن میکروب های زیان باری است که در آب وجود دارند و در آنجا پرشمار میشوند، چه این میکروبها باکتری باشند، چه ویروس، چه پروتوزوآ، و یا قارچها.
یک ضدعفونی کننده ایده آل برای استفاده در سیستم آب نوشیدنی مرغداری ها می باید بتواند پایداری مناسبی از ضدعفونی کنندگی در لوله ها ایجاد کند و باید میکروبها را خنثی سازد، بایوفیلم ها را کنترل کند، و آلودگی های نادلخواه را بزداید. کلرین و اسیدی فایرها نمی‌توانند به آسانی «بایوفیلم» را از جایی که به آنجا چسبیده است جدا کنند زیرا بایوفیلم خودش را با تراوش موکوس ضخیمی که نفوذ در آن به آسانی ممکن نیست محافظت میکند. برای مبارزه با این وضع، بسیاری از مرغداران، ضدعفونی‌کننده‌ها و مواد اسیدی‌کننده را برای حفظ کیفیت آب نوشیدنی مرغها به کار می‌برند. ضدعفونی کردن و اسیدی کردن، دو رویکرد بسیار متفاوت هستند که به عنوان بخشی از فعالیت مرغداری در برنامه بهبود کیفیت آب، به خوبی به کار برده میشوند، اما موادی که از آنها استفاده میشود هرگز نباید با هم آمیخته شوند زیرا اگر با هم آمیخته شوند به یکدیگر واکنش نشان می‌دهند و گاز خطرناکی پدید میآورند. شاید مواد کلره بیش از دیگر ضدعفونی‌کننده‌ها در مرغداریها به کار برده میشوند، اما مواد دیگری نیز هستند که به خوبی کار میکنند، مانند پراکسید هیدروژن، دی‌اکسیدکلر و اوزون. اسیدی‌فایرها برای نگهداری pH آب زیر 7 و برای بهتر کار کردن مواد ضدعفونی‌کننده و پیشگیری از رشد باکتری‌ها به کار برده میشوند. سطح میکروب‌های موجود در آب، مقدار مواد معدنی، و ظرفیت بافرینگ آب عواملی هستند که در انتخاب اسیدی‌فایر، و ضدعفونی‌کننده‌ای که باید در مرغداری به کار برده شوند میباید در نظر گرفته شوند.
- بهترین کاری که برای ضدعفونی آب می توان در بین هر دوره جوجه ریزی انجام داد:
اکسیداسیون: استفاده از آب اکسیژنه جهت از بین بردن قسمتی از باکتری های روده مفید واقع می شود. چنانچه آب اکسیژنه فاقد فلزات سنگین باشد، در گوشت مرغ یا تخم مرغ های تولید شده بقایای این فلزات وجود نخواهد داشت. استفاده از اسیدهای آلی برای اسیدی کردن: چنانچه pH محیط روده پایین باشد، شرایط برای رشد باکتر یها نامساعد خواهد شد و در نتیجه به فرایند گوارش کمک می شود. بهترین مزیت این حالت بهتر ماندن غذا در روده پرنده می باشد و همچنین تعداد باکتری های بیماری زا بخصوص سالمونلا و اشریشیاکلی کاهش خواهد یافت و فرایند گوارش مواد مغذی نیز بهتر انجام می گردد.
این مطلب را از دست ندهید: طریقه ضد عفونی سالن مرغداری
نتیجه گیری:
در صنعت مرغداری از منابع گوناگون آب، مانند آب شهر، آبهای زیرزمینی، و تا اندازهای از آبهای سطحی، و آب باران استفاده میشود. بدون توجه به اینکه منبع آب کدام یک از اینها است، بسیار مهم است آبی که برای مصرف گله از آن استفاده میشود، عاری از آلودگی میکروبی باشد تا سلامت گله و عملکرد آن را تضمین کند. به همین سبب است که ضدعفونی کردن آب یک کار حیاتی در کار مرغداری است که باید کارآمدانه انجام گیرد.
انواع ضدعفونی کننده های آب و پاکیزه کننده های لوله های آبرسانی با نام های گوناگون در بازار وجود دارند که ماده مؤثره آنها به تنها چند ماده ضدعفونی کننده کارآمد در بدترین شرایط، تعلق دارند. این فرآورده ها را میباید برای اثرگذاری واقعیشان، قابلیت بکار بردن آسان آنها، و ایمنی آنها در عمل، زیر نظارت قرار داد. آب، که ماده اصلی تغذیهای مرغها است میباید با دقت ضدعفونی شود و مرغداران میباید بهترین ضدعفونی کننده را برای ضدعفونی کردن آب گله برگزینند، که بتواند هر گونه آلودگی میکروبی را از بین ببرد.
