- مختصری از فیزیولوژی بوقلمون
بوقلمون (Turkey) پرنده ای اهلی است که در بدن آن هر دو نوع گوشت قرمز و گوشت سفید یافت می شود. گوشت و سایر فراورده های این پرنده به دلیل ارزش غذایی بالا طرفداران زیادی در بازار دارند به همین دلیل بسیاری از افراد علاقه مند به پرورش پرندگان اهلی، پرورش بوقلمون را ترجیح می دهند.
تعداد کروموزومهای آن 82 عدد می باشد. تعداد ضربان قلب 200 تا 250 در دقیقه است، دستگاه گوارش بوقلمون شبیه به ماکیان بوده فقط در انداره متفاوت است ، دستگاه تولید مثل بوقلمون شباهت زیادی با ماکیان داشته و با غاز و اردک در عدم وجود قضیب اختلاف دارد. اسپرم ها 5تا7 روز در مجرای تناسلی جنس ماده زنده باقی می ماند، شروع تخمگذاری دربوقلمونها 230 تا240 روزگی است، از طرز گرفتن شاهپرها در بال می توان به نر و ماده بودن بوقلمونها پی برد، قطع بال در بوقلمون از 1 تا10 روزگی انجام می گیرد، نوک چینی جهت جلوگیری از کانیبالیزم در 2تا 5 هفتگی انجام می گیرد.
-
بوقلمون ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند
پرورش بوقلمون در ایران در دو فاز پرورش بوقلمون گوشتی و تشکل گله مادر بوقلمون جهت تولید تخم نطفه دار و جوجه بوقلمونه و این دو فاز هم شامل بوقلمون های سفید وارداتی و هم بوقلمون های سیاه رنگ میشه.
- بوقلمون های سفید شامل: بیوتی ، نیکولاس ، هیبرید و …
- بوقلمون های سیاه با ٢ دسته بوقلمون مواجهیم:
– بوقلمون محلی یا بوقمون بومی اصلاح شده
– بوقلمون های سیاه و برنز وارداتی شامل نژاد بوقلمون برنز آمریکایی ، بوقلمون برنز انگلیسی ، بوقلمون برنز ارلوپ و …
به علت نوسانات شدید قیمتی بوقلمون سفید، پیشنهاد نمیشه که در این زمینه فعالیت کنید. یعنی در یک دوره پرورش سود خوبی میده و ممکنه در دوره بعدی سوددهی پرورش بوقلمون خیلی کمتر و حتی زیان ده بشه.و چون قیمتش در تمام کشور تقریبا نزدیک به هم هست چاره ای واسه فروشش به قیمت بالاتر نیست.اما پرورش بوقلمون بومی اصلاح شده مقرون بصرفه است و پیشنهاد به ورود به این زمینه میشود.زیرا قیمت خرید بوقلمون زنده آن در شرایط خرید تضمینی شرکت ، بطور تقریبی دوبرابر قیمت بوقلمون سفید میباشد و در بازار خرده فروشی سودی به مراتب بیشتر دارد. از طرفی دوره رشد بوقلمونهای بومی اصلاح شده حدود ۶ الی ۷ ماه میباشد که طی این زمان حدود ۳۵ کیلو دان خورده و بوقلمونهای نر وزنی حدود ٧ کیلو میگیرند.هزینه دان و سایر هزینه های پرورش به ازای هر بوقلمون از ۱۰۰ هزار تومان تجاوز نمیکند که حداقل با قیمت ١١۰هزار تومان قابل فروش است.
- بهترین فصل عرضه بوقلمون پاییز و زمستان است
میزان سود شما از پرورش بوقلمون ارتباط مستقیمی با مدیریت شما دارد. رعایت نکات بهداشتی، تنظیم گرما و سرما و رطوبت سوله بسیار در میزان سوددهی شما موثر است. بوقلمون را به چند روش میتوان به بازار عرضه کرد. تخم بوقلمون، گوشت و جوجه بوقلمون در بازار مشتری‌های پروپاقرص دارند. علاوه براین، کود این حیوان هم قابل‌استفاده و حتی فروش است. بهترین فصل برای عرضه در بازار، فصل سرد است و تا نیمه اردیبهشت هم فروش خوب است. معمولاً در سال اول در این کار سودی عائد شما نمی‌شود و از سال دوم است که کار شما به سوددهی می‌رسد. گرچه اگر مدیریت شما در این کار خوب باشد و پیش از شروع کار به‌خوبی درباره آن تحقیق کرده باشید، ممکن است در همان سال اول هم درآمد داشته باشید
- بوقلمون سفید
این نوع نژاد که به وایت هلند هم مشهور هستند اما تفاوت های چشمگیری با نوع اصلی خود دارند وایت هلندها به علت تکثیر و جفت گیری با نوع های دیگر در حال انقراض هستند به همین خاطر جهت حفظ بقای آنها بیشتر توسط علاقه مندان به صورت محدود پرورش می یابند اما یک نوع مشهور از وایت هلندها که بصورت تجاری پرورش می یابند نوع بوقلمون سفید می باشد که ویژگی هایی مثل چشمانی قهوه ای، زیر گردن و گردن تقریبا شبیه پا و ساق پا رنگی سفید مایل به صورتی، روی سر نشانه ای از رنگ سرخابی وجود دارد و پرهایی سفید یا استخوانی دارند و زادگاه اولیه این نوع در کشور هلند بوده است این نوع بوقلمون که از پرنده اصلی خود فاصله گرفته در حال حاضر در سالن های پرورش، نگهداری و تکثیر می شود برای این نوع چون دارای جثه بزرگی هستند نیاز به مکان کافی چهت آزاد و راحت بودن پرنده دارد اما در این نوع پرورش به دلیل نوسانات شدید بازار ممکن دچار خسارت شوید چون در یک بازه زمانی بسیار پررونق است و در بازه ای دیگر اصلا کسب در آمد نمی شود حال با توجه به اینکه پرورش دهنده ای خواهان پرورش و نگهداری این نوع می باشد ما در این مقاله خلاصه ای از احتیاجات اولیه این نوع را توضیح می دهیم.
نکاتی در مورد پرورش این نوع
– این نوع بوقلمون می تواند تا ۱۸ کیلوگرم رشد کند.
– به دلیل عدم پرواز و تحرک کافی، رشد زیادی دارد که منجر به اضافه وزن و بروز بیماری های قلبی و تنفسی می شود.
– درصد تخم گذاری بالایی دارد.
– تخم آنها منبع غنی غذایی محسوب می شود و از تخم ها در پرورش بوقلمون نیز استفاده می شود.
- بوقلمون سیاه
این نوع بوقلمون از نژاد بوقلمون های اهلی است و رشدی به مراتب بهتر و بیشتر نسبت به بقیه انواع بوقلمون دارد و یکی از بهترین مولدها جهت تکثیر و پرورش می باشند و یکی از ویژگی های این نوع آرام بودن نسبت به بقیه است و شما می توانید به راحتی آنها را در کنار خود نگداری کنید از ویژگی های ظاهری آنها پرهای سیاه مات و برروی آنها لکه های قهوه ای متمایل به سبز دیده می شود، پرهایش جلو بدن قرمز و سبز است، لبه دم بوقلمون برنز، دور تا دور نوار سفید رنگی دارد، در حال حاضر دو نوع، بوقلمون وحشی و سینه پهن بیشتر به صورت تجاری پرورش می یابند وسینه پهن ها اهمیت و سودآوری بیشتری دارند دلیل پرورش آنها این است که سینه شان گوشت نسبتا زیادی دارد ولی موردی که نقض و ضعف آنها را نشان می دهد به راحتی به خاطر همین مزیت سینه شان نمی توانند جفت گیری کنند و به صورت تلقیح مصنوعی تکثیر می یابند. این نوع بوقلمون ها نیز به برنزها و اصلاح شده ها تقسیثم می شوند.
الف . اصلاح شده ها
در این نوع پس از ۷ ماه پرورش، وزن نرها به ۷ کیلو و ماده ها به ۴٫۵ می رسد البته وزن و رشد به میزان زیادی به نوع جیره و تغذیه، بهداشت و در کل اصول و روش های نگهداری بستگی دارد.
ب . برنزها
در این نوع پرورش نسل اول پس از ۴ ماه، نرها به وزن ۱۳ کیلو و ماده ها به ۸ کیلو می رسند پس از لحاظ اقتصادی به صرفه تر است که در زمان کمتری به سود آوری بالایی رسید و توصیه ما به شما پرورش این نوع بوقلمون است.
- دانخوری
در اولین روزها می توان غذای جوجه ها را در ظرف های ساده قرار داد ولی چون اشکالاتی در درک دارند و حیوانات کودنی به حساب می آیند بهتر است در کنار هر آبخوری و یا دانخوری، وسیله و مواد بی ضرر و براق قرار داد تا توجه جوجه ها را به خود جلب کند. ریختن مقدار جزئی آرد یا ریزه های سنگ خارا روی دان روزی دوبار برای سه روز اول زندگی، بوقلمون ها را تشویق به خوردن می نماید. نباید دانخوری ها را مملو از دان کرد زیرا دان روی بستر می ریزد و جوجه به هوای دان روی بستر خود آنرا می خورند مگر اینکه روی بستر را با کاغذ بپوشانند. برای جوجه های هفت روزه تا سه هفتگی دانخوری کوچک به اندازه حدود 7-5 سانتی متر برای هر جوجه مناسب است. از سن 3 هفتگی به بالا تا سن عرضه به بازار از دانخوری های با سایز بزرگ استفاده می شود به طوریکه عمق دانخوری 10 سانتی متر و طول دانخوری 8-7 سانتی متر برای هر قطعه بوقلمون مناسب است. اگر دانخوری عریض باشد و بتوان از دو طرف آن استفاده کرد بدین ترتیب یک متر از این دانخوری را دو متر محسوب می کنیم. به ازای 35 جوجه بوقلمون یک دانخوری سطلی در نظر گرفته شده است.
- نکات زیر در استفاده از دانخوری قابل اهمیت است
– ارتفاع دانخوری روزانه تنظیم شود بطوریکه پشت پرنده با کف دانخوری هم سطح باشد.
– در چهار روز اول دوره پرورش از سینی ٬کارتن و روزنامه جهت تغذیه جوجه استفاده شود.
– تعداد دانخوریها در سالن باید کافی باشد و بطور یکنواخت در سالن پخش گردد.
– تنظیم نامناسب دانخوری باعث افزایش ضایعات دان میشود.
– فضای ناکافی دانخوری موجب کاهش رشد و عدم یکنواختی گله و همچنین آسیبهای فیزیکی میشود.
- برنامه غذائی
برای پرورش بوقلمون دو برنامه غذائی اساسی باید در نظر گرفته شود. یکی غذای تمام نرم یا آردی و دیگری دانه ای یا پلت. نیازهای تغذیه ای بوقلمون بر اساس سن متغیر است. همچنانکه بر سن بوقلمون افزوده می شود، نیازهای پروتئین ، ویتامین و مواد معدنی این پرنده کاهش می یابد و بر نیاز آن به انرژی افزوده می شود.
مواد غیر قابل حل مانند سنگ ریزه (گرانیت) باید در سنین 10-8 هفتگی به غذای بوقلمون اضافه شود. دان بوقلمون باید حتما حاوی یک ماده مقابله کننده با کوکسیدوز باشد و همچنین وجود یک ماده پیشگیری کننده بیماری سیاه سر (black head) نیز در غذای بوقلمون ضروری است. باید همیشه غذا و آب در اختیار پرنده باشد. غذای غیر نرم یعنی با ذرات درشت (pellet) را می توا ن از هفته چهارم زندگی برای جوجه های بوقلمون در نظر گرفت.
می توان برای تغذیه بوقلمون از یونجه تازه و ترد، شبدر خوب، علوفه سبز تازه یا جوانه سبز غلات که به خوبی خرد شده و فاقد رشته های بلند باشد، استفاده کرد. همه اینگونه مواد را میتوان روزی یک یا دوبار به بوقلمون های جوان داد. هرگز نباید علوفه پژمرده یا خشکیده و سایر مواد غذائی مشابه را در اختیار پرنده گذاشت. در فرمول غذائی بوقلمون میتوان از کنجاله سویا، ذرت آسیاب شده و مشابه آنها استفاده و دان تهیه کرد. غذای بوقلمون های در حال رشد را از سن هشت هفتگی تا عرضه به بازار باید در اختیار بوقلمون های جوان قرار داد. پروتئین موجود در آرد سویای پوست کنده برای بوقلمون های بالغ بسیار قابل هضم ولی مواد هیدروکربنه موجود در آن زیاد قابل جذب نیست.
- نوک چینی
نوک بوقلمونهای جوان بین 5-2 هفتگی چیده می شود. چنانچه دیرتر از این سنین اقدام به نوک چینی نمائیم، گرفتن و مهار حیوان به دلیل سنگینی جثه دشوار خواهد بود و ممکن است بوقلمون دچار پر ریزی گردد. پیش از اینکه بوقلمونها دچار کانی بالیسم و پر کنی شوند بهتر است عمل نوک چینی انجام گیرد. نوک چینی نباید در یک روزگی و در جوجه کشی انجام شود. زیرا ممکن است این عمل باعث بروز استرس و بی میلی جوجه ها به غذا و آب و در نتیجه نزاری و بی آب شدن بدن حیوان (دهیدراسیون) گردد.
باید دقت شود سوراخهای بینی چیده نشود. همچنین دقت کنید که پس از این عمل غذا در دانخوری در سطحی باشد که جوجه های نوک چیده شده به راحتی بتوانند آنرا بخورند.
- قطع تاج و ریش
تاج و ریش از اعضائی هستند که اغلب در نزاع های بین پرندگان به خصوص بوقلمون ها از هر عضو دیگری آسیب پذیرتر می باشد. تاج و ریش را میتوان در جوجه بوقلمونهای یک روزه به سادگی با قرار دادن بین انگشت سبابه و شست با ناخن شست قطع نمود. حتی تا سن سه هفتگی نیز می توان آنرا با ناخن گیر و قیچی به راحتی قطع نمود.
- قطع ناخن
قطع ناخن معمولا برای جلوگیری از ایجاد خراش روی پوست بدن و پهلوی بوقلمون انجام میشود. این عمل بیشتر در محیط هائی که تعداد در سطح بوقلمون زیاد و بیش از حد متراکم است انجام می شود ولی حتی در پرورش در چراگاه نیز بسیار مفید است. برای این منظور بایستی ناخن ها به کلی قطع شوند. قطع ناخن باید در روز اول زندگی در موسسه جوجه کشی انجام گیرد.
- قطع پر
چنانچه بوقلمون در چراگاه پرورش داده شود با قطع پرهای پرها به سهولت می توان جلوی پرواز این پرنده را گرفت. قطع پر از قسمت انتهائی یک بال با یک نوک چین از اقداماتی است که جلوی پرواز را در چراگاه خواهد گرفت. قطع پر با نوک چین برقی در یک روزگی تا ده روزگی می تواند انجام گیرد. عمل قطع پر در حال حاضر کم تر از سابق انجام می شود زیرا در بوقلمونهای گوشتی موجب بدشکلی لاشه می گردد.
